ΑΚΕΠ: ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΚΟΠΟΣ

Στρατηγικός σκοπός του ΑΚΕΠ είναι η δημιουργία των υποκειμενικών προϋποθέσεων για την σύσταση του επαναστατικού κόμματος.

Το επαναστατικό κόμμα υποστατώνει στο πολιτικό εποικοδόμημα το αίτημα της κατάργησης του συστήματος της μισθωτής εργασίας και το αίτημα της γενικευμένης αυτοδιάθεσης.

Το επαναστατικό κόμμα είναι η ενότητα, ο πολιτικός συντονισμός των δυνάμεων που μπορούν και από την κοινωνική τους θέση οφείλουν να καταστήσουν τις ιδέες της επανάστασης υλική δύναμη.

Το επαναστατικό κόμμα είναι η αναγκαία συνθήκη για την διαμόρφωση ενός κινήματος εξουσίας ικανού να καταργήσει το οικονομικοκοινωνικό σύστημα που θεμελιώνεται στην μισθωτή εργασία και στην εκμετάλλευση του εμπορεύματος εργατική δύναμη.

Το ΑΚΕΠ πιστεύει πως στις μετακαπιταλιστικές κοινωνίες θα απουσιάζει η εργατική τάξη, θα ηγεμονεύει ο πολιτικός-οικονομικός δημοκρατισμός και η γενικευμένη αυτοδιάθεση θα είναι αρχή καθολική και απαραβίαστη.

Πολιτικός-οικονομικός δημοκρατισμός ονομάζεται η πολιτική θεωρία που ενοποιεί, εμμεσοποιεί και εκδηλώνει τις αρχές της άμεσης οικονομικής και πολιτικής δημοκρατίας και την νομοτέλεια "στον καθένα ανάλογα με τις ανάγκες του, από τον καθένα ανάλογα με την ικανότητά του".

Γενικευμένη αυτοδιάθεση ονομάζεται το πολιτικό αίτημα να είναι ο κάθε κοινωνικός άνθρωπος ελευθερόφρων, αυτοπροαίρετος, αυτεπίτακτος και αυτεξούσιος, να απολαμβάνει χωρίς όρους και προϋποθέσεις τα πολιτικοθεσμικά και οικονομικοκοινωνικά μέσα που τον καθιστούν ικανό να μετέχει στον ιστορικά κατακτημένο βαθμό ελευθερίας και στην πολιτισμική ακεραιότητα της ιστορικής ολότητας.

Στον καιρό μας, το αίτημα της γενικευμένης αυτοδιάθεσης νοηματοδοτεί και ορίζει την έννοια της κοινωνικής ελευθερίας και εκδηλώνει τους συνυφασμένους με την κοινωνική φύση του ανθρώπου πόθο και βούληση για ελευθερία στο σκοπό και τους στόχους της επανάστασης.

Το αίτημα της γενικευμένης αυτοδιάθεσης αφορά όλες τις κοινωνικές τάξεις, αφού όλες διέπονται από τους καθολικούς καταναγκασμούς του κεφαλαιοκρατικού τρόπου παραγωγής. Πρωτίστως, όμως, αφορά τις μη εκμεταλλεύτριες τάξεις και ιδίως την εργατική.

Στους προηγούμενους αιώνες οι κοινωνικές συνθήκες έθεσαν για λύση τα αιτήματα της εθνικής ανεξαρτησίας, της αστικής αντιπροσωπευτικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, των ανθρώπινων και ατομικών δικαιωμάτων κι ελευθεριών και ενέπνευσαν τους αγώνες ενάντια στην απολυταρχία, τον δεσποτισμό και την φεουδαρχία. Σήμερα, η οικουμενικότητα της παρακμής του καπιταλιστικού οικονομικοκοινωνικού συστήματος αποκαλύπτει τα όρια, τις ελλείψεις και τις ανεπάρκειες των αιτημάτων και των κατακτήσεων των προηγούμενων αιώνων και καθιστά το αίτημα της γενικευμένης αυτοδιάθεσης αίτημα οικουμενικό και ιστορικά αναγκαίο.

Το αίτημα της γενικευμένης αυτοδιάθεσης δεν είναι πρωταρχικά εκτατικό αλλά πρωταρχικά εντατικό. Δεν ευαγγελίζεται την αυτοδιάθεση της κάθε ενικότητας μέσα από την κατάφαση των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής, ούτε μέσα από την δεξιόστροφη ή αριστερόστροφη μεταρρύθμιση του εποικοδομήματος που τις υπηρετεί, αλλά μέσα από την άρνηση και την διαλεκτική υπέρβασή τους.

Το αίτημα της γενικευμένης αυτοδιάθεσης, σαν απείκασμα του μελλοντικού, σαν σχέδιο και σαν σκοπός, είναι η ετερότητα που πλοηγεί την ροϊκότητα του κοινωνικού Είναι, από το παρόν Είναι: «το βασίλειο της ανάγκης», στο αναγκαίο Άλλο: «το βασίλειο της ελευθερίας».

Το αίτημα της γενικευμένης αυτοδιάθεσης, σε μορφή διαλεκτικής άρνησης, εμμεσοποιεί στο πεδίο της υποκειμενικότητας την αντίθεση-αντίφαση του δϊιστορικού νόμου της αναγκαίας αντιστοιχίας των παραγωγικών δυνάμεων προς τις σχέσεις παραγωγής και εγκαλεί, με την σύσταση του επαναστατικού κόμματος, τις μη εκμεταλλεύτριες τάξεις και κυρίως την εργατική σε συλλογικό υποκείμενο κοινωνικής απελευθέρωσης.

Η εργατική τάξη, οι μισθοσυντήρητοι, το πολυπληθέστερο τμήμα του οικονομικά ενεργού πληθυσμού, οι σημαντικότερες παραγωγικές δυνάμεις της κοινωνίας, ο φορέας του εμπορεύματος εργατική δύναμη, η προσδιοριστικότητα των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής, η άρνηση του κεφαλαιοκρατικού οικονομικοκοινωνικού συστήματος, είναι η μόνη στην ιστορία της ανθρωπότητας μη εκμεταλλεύτρια τάξη που έχει την ιστορική δυνατότητα και την κοινωνική ικανότητα να είναι φορέας νέων, ανώτερων ποιοτικά, σχέσεων παραγωγής.

Η εργατική τάξη είναι –αναμφισβήτητα- η ηγέτιδα τάξη της επανάστασης, αφού με την κατάργησή της αφανίζονται οι κεφαλαιοκρατικές σχέσεις παραγωγής και καταργείται ιστορικά το κεφαλαιοκρατικό οικονομικοκοινωνικό σύστημα.

Το ιστορικό αίτημα έχει ήδη τεθεί: Μαρξ, Ένγκελς, Λένιν, Γκράμσι. Οι διαδικασίες για την ωρίμανση των συνθηκών της επίλυσης των προβλημάτων της ιστορικής περιόδου που διανύουμε έχουν ήδη αρχίσει.

Η Παρισινή κομμούνα, η Οκτωβριανή επανάσταση και ο Μάης του '68 είναι οι ιστορικοί φάροι που, μέσα από το ανθισμένο μονοπάτι των εμπειριών και των ιδεών τους, θα οδηγήσουν τους μισθοσυντήρητους και τους λαούς στον δρόμο της επανάστασης.

Σήμερα, η πραγματικότητα απέδειξε για μια ακόμη φορά πως ο καπιταλισμός-ιμπεριαλισμός είναι κολοσσός με πήλινα πόδια.

Σήμερα, μετά την παταγώδη αποτυχία των μοντέλων του κρατισμού στις χώρες του λεγόμενου «υπαρκτού σοσιαλισμού», μετά την παταγώδη αποτυχία των μοντέλων της μικτής οικονομίας και της σοσιαλδημοκρατίας, ήρθε να προστεθεί και η παταγώδης αποτυχία του φιλελεύθερου μοντέλου ανάπτυξης.

Σήμερα, όπως αναφέρουν οι πάντα επίκαιροι Μαρξ-Ένγκελς στο μνημειώδες έργο τους, το «Μανιφέστο», οι καπιταλιστές και οι πολιτικο-ιδεολογικοί τους εκπρόσωποι μοιάζουν με μάγους που έχουν καλέσει δυνάμεις τις οποίες δεν μπορούν να ελέγξουν.

Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, οι πρωτοβουλίες για την σύσταση του επαναστατικού κόμματος αποτελούν ορατή κοινωνική και ιστορική ανάγκη.

Η παραπάνω θέση έχει διαμορφωθεί από την Κεντρική Επιτροπή του ΑΚΕΠ μετά από εισήγηση-πρόταση του Αντώνη Χάλαρη, για να συμπεριλάβει στις πάγιες θέσεις του ΑΚΕΠ τις εξελίξεις από την γενική κρίση του καπιταλιστικού οικονομικοκοινωνικού συστήματος.

Το ΑΚΕΠ γνωρίζει πως οι οργανωμένες δυνάμεις του δεν έχουν τα ποσοτικά και ιδίως τα ποιοτικά χαρακτηριστικά που απαιτούνται για να ασκηθούν τα καθήκοντα του επαναστατικού κόμματος.

Το ΑΚΕΠ γνωρίζει πως το επαναστατικό κόμμα δεν θα προκύψει απλά από την γραμμική ποσοτική και ποιοτική ανάπτυξη των δυνάμεών του, αλλά από την πολύπλευρη συμμετοχή και τις πρωτοβουλίες των πολιτικών δυνάμεων του ριζοσπαστικού πολιτικού χώρου.

***

Σχόλιο 1:

(του Αντ. Π. Χάλαρη)

Το επαναστατικό κόμμα, επειδή υποστατώνει στο πεδίο της υποκειμενικότητας, στο πολιτικό εποικοδόμημα, την φυσικο-ιστορική αρνητικότητα των παραγωγικών δυνάμεων προς τις παρηκμασμένες σήμερα σχέσεις παραγωγής, μορφοποιεί την χωρικότητα του ιστορικού κενού και αποκτά τις ιδιότητες και τον τροπισμό του. Το ιστορικό κενό, προκαλώντας ανατάραξη της αυτοδύναμης φυσικο-ιστορικής κίνησης, ελκύει και αφανίζει δομικά το Παρόν, δημιουργεί το νέο και πληρούται. 

Το επαναστατικό κόμμα, επειδή εμφανίζει την αντανάκλαση της αντικειμενικής δυνατότητας να είναι το αίτημα της γενικευμένης αυτοδιάθεσης, από μια χωρίς κοινωνική χωρικότητα πολιτικο-ιδεολογική ύπαρξη, υποστατή κοινωνική και ιστορική πραγματικότητα, είναι το ιστορικό μέσον που εκδηλώνει την ουσία του σκοπού της κατάργησης του συστήματος της μισθωτής εργασίας. Η ουσία αυτού του σκοπού είναι η προσδιοριστικότητα-άρνηση-έλξη που ενέχει δυνάμει το διαλεκτικό μέτρο και τη θεμελιώδη σχέση της μετακαπιταλιστικής αταξικής κοινωνίας· είναι η δύναμη που ωθεί τον σκοπό στα όριά του, στην ολοκλήρωσή του, στην υπέρβασή του· είναι η δύναμη που ωθεί τη σημερινή κοινωνία να περάσει «από το βασίλειο της ανάγκης, στο βασίλειο της ελευθερίας». Το «βασίλειο της ελευθερίας» είναι η αταξική μη-κρατική κοινωνία στην οποία ηγεμονεύει ο πολιτικός-οικονομικός δημοκρατισμός και η γενικευμένη αυτοδιάθεση αποτελεί κανόνα καθολικό.

Γι’ αυτούς ακριβώς τους λόγους, χωρίς ύπαρξη επαναστατικού κόμματος η επανάσταση είναι ανέφικτη.

Γι’ αυτούς ακριβώς τους λόγους, η ένταξη στο επαναστατικό κόμμα και, οπωσδήποτε, η σύμπραξη στις πρωτοβουλίες σύστασής του είναι η θεληματική πράξη που μεταμορφώνει το κάθε συγκεκριμένο ατομικό υποκείμενο σε ιστορική προσωπικότητα, που μετουσιώνει το κάθε εξατομικευμένο υποκειμενικό βίωμα εναντιότητας στη σημερινή κοινωνία, σε εξατομικευμένο υποκειμενικό βίωμα της συνείδησης που ανακλά το Είναι και διαμορφώνει το Γίγνεσθαι.

Γι’ αυτούς ακριβώς τους λόγους, η στάση απέναντι στο επαναστατικό κόμμα ή στις πρωτοβουλίες σύστασής του διερμηνεύει, αξιολογεί και κατατάσσει ιστορικά κάθε άτομο, κάθε κοινωνική και πολιτική δύναμη.

Σχόλιο 2:

(του Αντ. Π. Χάλαρη)

 

Στον καιρό μας η ευτυχία, η αξιοπρέπεια, η ελευθερία βρίσκονται μόνο στον δρόμο της επανάστασης.
Σε εποχές που οι παραγωγικές σχέσεις έχουν παρακμάσει κι έχουν γίνει δεσμά στις παραγωγικές δυνάμεις της κοινωνίας, η σήψη είναι καθολική.
Σε τέτοιες εποχές ακόμη και η ευμάρεια των κρατούντων δεν γίνεται ευημερία αλλά άχθος δυστυχίας, εκφυλισμός και εξαχρείωση.

Αν η ελευθερία νοείται σαν λαχτάρα της ανθρώπινης υποκειμενικότητας να υπερβεί πρακτικά τους καταναγκασμούς των υπερκείμενων νόμων και νομοτελειών της πραγματικότητας…, σαν δράση ενάντια σε κάθε αρχή, εξουσία, κοινωνικο-οικονομική δύναμη ή δομή που αντιπροσωπεύει την εκμετάλλευση, την καταστολή και την καταπίεση…, σαν υποκειμενική ικανότητα του ανθρώπου για εξουσία πάνω στην εξωτερική φύση, τις κοινωνικές νομοτέλειες και τον εαυτό του…, σαν θρίαμβος της υποκειμενικής βούλησης και δράσης να θέτει, να σχεδιάζει και να κατακτά στόχους που δεν αντιφάσκουν προς την αναγκαιότητα αλλά την εμπεριέχουν και την ξεπερνούν… τότε ο ακοίμητος πόθος του ανθρώπου για ελευθερία, αξιοπρέπεια, ευημερία, μορφοποιημένος στο αίτημα της γενικευμένης αυτοδιάθεσης, συνιστά το κατηγόρημα της επανάστασης, το κίνητρο κάθε αληθινού επαναστάτη. 

Η επανάσταση, η επαναστατική δράση σαν γεγονός που εξαντικειμενικοποιεί και υποστασιάζει πρακτικά την έννοια της κοινωνικής ελευθερίας, δεν είναι αποτέλεσμα κάποιας μονοσήμαντης αιτιοκρατικής νομοτέλειας, ούτε κάποιας βολονταριστικής και υποκειμενικής ικανότητας, αλλά απόρροια μιας καθολικής αλληλεξάρτησης των αντικειμενικών και υποκειμενικών συνθηκών του κοινωνικού γίγνεσθαι που έρχεται να δημιουργήσει νέες, ανώτερες μορφές οικονομικής, κοινωνικής, πολιτικής και πολιτισμικής ελευθερίας.

Η χαρά του αισθήματος της ελευθερίας και η ευτυχία του να μετέχει κανείς σε μια δράση με υπερατομική λειτουργικότητα και κοινωνική αποτελεσματικότητα, εντάσσει τις κοινωνικές και πολιτικές πρωτοπορίες, τους εκλεκτούς της αιώνιας κίνησης, στην πολιτική περιοχή του κύρους των ιδεών της επανάστασης και οδηγεί σε ενότητα τις δυνάμεις της ελευθερίας και στη σύσταση του επαναστατικού κόμματος.

 

Σύμφωνα με το μαρξισμό, επικεφαλής του αγώνα για τη χειραφέτηση της εργατικής τάξης μπορεί να μπει μόνο το πολιτικό της κόμμα, το οποίο διεξάγει τον υποκειμενικό, τον συνειδητό αγώνα της τάξης. Η ύπαρξη του κόμματος της εργατικής τάξης την αναιρεί ως τάξη "καθ' εαυτό", καθιστώντας την τάξη "δι' εαυτόν".

 

Το πολιτικό κόμμα της εργατικής τάξης σαν υποκειμενική έκφραση της συνείδησης της τάξης αναιρεί το "καθ' εαυτό" της τάξης όταν υπερβαίνει τη συνείδηση της κοινωνίας, την εκπορευόμενη και αντιστοιχούσα στην υλική δομή της και όταν εκφράζει τη μετάβαση από το δυνατόν της άρνησης των σχέσεων παραγωγής στο ικανόν αυτής της άρνησης. Είναι δηλαδή, το κόμμα, η αντανάκλαση στο πεδίο της πολιτικής, της αντίφασης του νόμου της αναγκαίας αντιστοιχίας, η συνειδητή καθοδήγηση της ολοκλήρωσης του προτσές της φυσικοϊστορικής σύγκρουσης, είναι η πρώτη στιγμή της πρώτης άρνησης του συστήματος της μισθωτής εργασίας, η καθαρή αρνητικότητά του, η προϋπόθεση για την αταξική κοινωνία, το καθαρό "δι' εαυτόν" ("άρνηση της άρνησης"). 'Ετσι, η κοινωνική και πολιτική συνείδηση και οι φορείς τους, άτομα, ομάδες κλπ., που θέλουν την κατάργηση του συστήματος της μισθωτής εργασίας και την αταξική κοινωνία, οδηγούνται κατ' ανάγκην στην κομματικότητα που είναι η ιστορικά προσδιορισμένη και ανώτερα οργανωμένη ταξικότητα, οδηγούνται κατ' ανάγκην στη συγκρότηση της εργατικής τάξης, των μισθοσυντήρητων του χεριού και του πνεύματος σε ξεχωριστό πολιτικό κόμμα.

Συγκεκριμένα, ο Καρλ Μαρξ επάνω στο ζήτημα αυτό αναφέρει: "Στον αγώνα του ενάντια στην ενωμένη δύναμη των κατεχουσών τάξεων, το προλεταριάτο μπορεί  να δράσει σαν τάξη, μόνο αν συγκροτηθεί σαν ξεχωριστό κόμμα που θα στέκει αντιμέτωπο σ' όλα τα παλιά κόμματα που σχημάτισαν οι κατέχουσες τάξεις. Η συνένωση αυτή του προλεταριάτου σε πολιτικό κόμμα είναι απαραίτητη για να εξασφαλιστεί ο θρίαμβος της κοινωνικής επανάστασης και του τελικού σκοπού της κατάργησης των τάξεων".

 

Σχόλιο 3:

(του Αντ. Π. Χάλαρη)

 

Στο επαναστατικό κόμμα, η οργανωτική αρχή του πολιτικού δημοκρατισμού ταυτίζεται με την οργανωτική αρχή του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού.

 

Στο επαναστατικό κόμμα, η οργανωτική αρχή του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού αν δεν λειτουργεί σύμφωνα με τον ορισμό του πολιτικού δημοκρατισμού μεταλλάσσεται σε γραφειοκρατικό συγκεντρωτισμό.

 

Στον πολιτικό δημοκρατισμό, η έννοια της ατομικότητας σαν ειδικό, που προσωποποιεί συγκεκριμένες κοινωνικές σχέσεις, υπερβαίνει το ατομικό σαν ιδιόμορφο μέσα στην σχέση του ατομικού με το γενικό, δηλαδή σαν μερικό, αλλά και σαν όλο, εμπλουτισμένο από την ετεροκαθοριζόμενη διαλεκτική σχέση ειδικού – μερικού – γενικού. Η επιβολή του ατομικού ως ιδιόμορφου στο μερικό ή στην ολότητα είναι γραφειοκρατία, είναι παραγοντισμός, είναι αρχηγισμός και καισαρισμός, ακόμα και στην περίπτωση που το ατομικό είναι προοδευτικό, επαναστατικό και εκφράζει ευρύτερα συμφέροντα ιστορικοπολιτικής τάξης. 

 

Σε επαναστατικά κόμματα που λειτουργούν με την αρχή του πολιτικού δημοκρατισμού, όταν υπάρχει αντίθεση ανάμεσα στην μορφή της κομματικής λειτουργίας του πολιτικού δημοκρατισμού και στο πολιτικό περιεχόμενο της δραστηριότητάς τους, αλλοτριώνεται η ηγεμονία των ιδεών του κόμματος στο άθροισμα των ατομικών θελήσεων της ηγετικής ομάδας και η καταγραφή των εμπειριών του κόμματος, η πολλαπλότητα της πραγματικότητας αποκόπτεται από την ιστορική κίνηση και την οργανική σχέση της με την προσδιοριστικότητα του πολιτικού περιεχομένου της δραστηριότητάς του. Εδώ, η ηγετική ομάδα ως μερικό, δεν ορίζεται από το σκοπό που συνέχει το κόμμα αλλά από την ουσία της υλικής δομής του σημερινού εκμεταλλευτικού κοινωνικού συστήματος και προσωποποιεί την αλλοτριωμένη μορφή κομματικής λειτουργίας που ονομάζεται γραφειοκρατικός συγκεντρωτισμός. Ο γραφειοκρατικός συγκεντρωτισμός είναι το διάμεσο της ανατροπής του διαλεκτικού μέτρου που ορίζει τη φυσιογνωμία του επαναστατικού κόμματος, είναι το αποκρυστάλλωμα της αντανάκλασης των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής και των ιδεών του συστήματος της μισθωτής εργασίας μέσα στο επαναστατικό κόμμα. Σε χώρες που έχουν ωριμάσει οι αντικειμενικοί όροι της ανατροπής του συστήματος της μισθωτής εργασίας, η απειλή της αλλοτρίωσης της φυσιογνωμίας του επαναστατικού κόμματος απομακρύνεται όταν οι καταστατικές σχέσεις που ρυθμίζουν τη δραστηριότητά του ανακλούν, εξωτερικεύουν, και δίνουν υποκειμενική όψη στην ουσία της αυτοδύναμης φυσικο-ιστορικής κίνησης. Η υποκειμενική αυτή όψη υποστασιοποιείται με ρητές καταστατικές διατάξεις που ανισχυροποιούν τελεσίδικα την απόφαση οποιουδήποτε οργάνου του κόμματος έρχεται σε αντίθεση με τον ιστορικό τρόπο συγκρότησης και συνοχής του, ακόμα και όταν οι αποφάσεις αυτές έχουν ληφθεί χωρίς παράβαση της μορφής της αρχής του πολιτικού δημοκρατισμού.

Στον πολιτικό δημοκρατισμό, οι έννοιες της πλειοψηφίας και της μειοψηφίας συνυπάρχουν σε αδιαχώριστη ενότητα χωρίς να αντιφάσκουν, διότι δεν είναι έννοιες ανταγωνιστικές και αλληλοαναιρούμενες. Δημοκρατία χωρίς την υποταγή της μειοψηφίας στην πλειοψηφία και χωρίς κυριαρχική, ηγεμονική ενότητα πλειοψηφίας-μειοψηφίας πάνω στην γενική, συνεκτική πολιτική, που τις υπερβαίνει σαν διακρίσεις και τις αντιμετωπίζει σαν ολότητα, δεν μπορεί να υπάρχει. Το κόμμα αποτελείται από πολλές οργανώσεις οι οποίες συγκροτούν ένα ενιαίο σύνολο. Η κάθε επιμέρους οργάνωση αποτελεί μέρος σε σχέση με το κόμμα. Η υποταγή των κατωτέρων οργάνων στα ανώτερα όργανα είναι διαλεκτικά η υποταγή του μέρους στο όλο. Χωρίς την εφαρμογή αυτής της αρχής, το κόμμα αποτελεί μονάχα ένα άθροισμα θελήσεων ενάντια στη γενική κατεύθυνση, και δεν μπορεί να υπάρχει γενική κατεύθυνση και καθοδήγηση αν δεν υπάρχει ενιαίο κέντρο καθοδήγησης, η μετατροπή δηλαδή του κύρους των ιδεών και της θέλησης των μελών σε κύρος του ενιαίου κέντρου καθοδήγησης. Το ενιαίο κέντρο καθοδήγησης (η Κεντρική Επιτροπή) δεν εκφράζει συμβατικά το άθροισμα των θελήσεων των μελών που το απαρτίζουν, αλλά εκφράζει την ηγεμονία των ιδεών και τη θέληση των μελών μέσα στο κόμμα. Εκλέγεται και καθοδηγείται από το ανώτερο όργανο του κόμματος, που είναι το Συνέδριο, όπου και λογοδοτεί. Η συγκεντροποίηση της καθοδήγησης του κόμματος προϋποθέτει ταυτόχρονα και την αποκέντρωση μέσα στο κόμμα στο ζήτημα της ευθύνης απέναντι σε αυτό το κέντρο και στο ζήτημα της ενημέρωσής του για όλες τις επιμέρους οργανώσεις του κόμματος.

 

Το κοινό της πλειοψηφίας και της μειοψηφίας πρέπει να είναι η κοσμοθεωρία της εργατικής τάξης, οι στρατηγικοί και τελικοί στόχοι της. Οι διαφορές, όταν αυτές υπάρχουν, πρέπει να ανάγονται μόνο στις κατευθύνσεις για το πώς θα επιτευχθούν καλύτερα οι στόχοι της εργατικής τάξης. Η μειοψηφία είναι ασυμβίβαστο να υπάρχει μέσα στο κόμμα όταν πιστεύει σε διαφορετική κοσμοθεωρία και προτείνει στόχους ξένους προς τα συμφέροντα της εργατικής τάξης. Συνεπώς, η υποταγή της μειοψηφίας στην πλειοψηφία αφορά την ενότητα δράσης για τους κοινούς στόχους της εργατικής τάξης και δεν έχει καμμιά σχέση με την καταπίεσή της από την πλειοψηφία. Η πάλη των αποχρώσεων μέσα στο κόμμα είναι αναπόφευκτα αναγκαία όσο δεν οδηγεί στην αναρχία και στη διάσπαση, όσο διεξάγεται πειθαρχημένα και δημοκρατικά στα πλαίσια που έχουν εγκριθεί από όλους μαζί τους συντρόφους και τα μέλη του κόμματος. Η πράξη και η δράση θα επιβεβαιώνει ή όχι τη σωστή κατεύθυνση και τις τυχόν ελλείψεις της.

 

Τέλος, η θεσμική λειτουργία ενός επαναστατικού κόμματος οφείλει να είναι όμοια ("κατ' εικόνα και καθ' ομοίωσιν") με τις θεσμικές αρχές του πολιτεύματος της κοινωνίας που οραματίζεται.

Σχόλιο 4:

(του Αντ. Π. Χάλαρη)

Με την κατάρρευση των καθεστώτων του λεγόμενου "υπαρκτού σοσιαλισμού", οι ιδεολογικοί και πολιτικοί εκπρόσωποι της αστικής τάξης σ' όλο τον κόσμο κορύφωσαν τις επιθέσεις τους ενάντια στον επιστημονικό σοσιαλισμό, αναπόσπαστο τμήμα του οποίου είναι οι αρχές συγκρότησης και λειτουργίας του κόμματος της εργατικής τάξης.

Η συκοφαντική εκστρατεία της αστικής τάξης σ' όλο τον κόσμο, να πείσει πως η αποτυχία των καθεστώτων της Ανατολικής Ευρώπης είναι η έμπρακτη αποτυχία του επιστημονικού σοσιαλισμού, της εργατικής τάξης και του κόμματός της, έχει πάρει διαστάσεις που όμοιά της δεν γνώρισε ποτέ ο κόσμος.

Η βαθειά ανησυχία τους από την ανάμνηση της Παρισινής Κομμούνας και της Οκτωβριανής Επανάστασης, που αποδεικνύουν την ιστορική δυνατότητα της κατάληψης της πολιτικής εξουσίας από την εργατική τάξη και την οικοδόμηση της αταξικής κοινωνίας, δεν μπορεί να συγκαλυφθεί ούτε από χίλιους Φουκουγιάμα μαζί, όσο κι αν επαγγέλονται το "τέλος της ανθρώπινης ιστορίας".

Μπορεί, ακόμα και ο μεγαλύτερος ταχυδακτυλουργός του κόσμου, να πείσει τους εργαζόμενους  του χεριού και του πνεύματος στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης ότι δεν ήταν μισθωτοί εργάτες και ότι δεν πληρώνονταν με μισθό, χρονομίσθιο ή με το κομμάτι;

Μπορεί, κάποιος μαρξιστής, που δεν είναι απατεώνας, να ισχυριστεί πως μια χώρα είναι σοσιαλιστική, όταν το σύστημα της μισθωτής εργασίας και η μισθωτή εργασία είναι καθεστώς, αφού, κατά τον μαρξισμό, μια χώρα γίνεται σοσιαλιστική μόνο όταν έχει καταργηθεί το σύστημα της μισθωτής εργασίας, το εμπόρευμα εργατική δύναμη, ο μισθωτός εργάτης και η αμοιβή γίνεται όχι με τη σχέση μισθού, αλλά με τη σχέση της νομοτέλειας του σοσιαλισμού: "από τον καθένα ανάλογα με τις ικανότητές του, στον καθένα ανάλογα με την ποιότητα και την ποσότητα της προσφοράς του";

Μπορεί άραγε η δημαγωγία να πείσει τον συνεπή μαρξιστή πως αυτό που κατέρρευσε στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης είχε, έστω και ελάχιστη, σχέση με τον πραγματοποιημένο μαρξισμό και τους στόχους της Οκτωβριανής Επανάστασης;

Τί αποδεικνύει άραγε η ιστορική αλήθεια της κατάρρευσης των καθεστώτων των χωρών του ονομαζόμενου "υπαρκτού σοσιαλισμού", αν δεν αποδεικνύει πως όσο κι αν ονομάστηκαν "σοσιαλιστικές" οι χώρες αυτές, εκείνο που απέτυχε ήταν το σύστημα της μισθωτής εργασίας, ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής;

Όσο κι αν οι ιδεολογικοί και πολιτικοί εκπρόσωποι της αστικής τάξης όλου του κόσμου ονομάζουν τα καθεστώτα που κατέρρευσαν στην Ανατολική Ευρώπη υλοποιημένο "επιστημονικό σοσιαλισμό" για να ευνουχίσουν την εργατική τάξη από την επαναστατική κοσμοθεωρία της, αυτό που κατορθώνουν είναι να κάνουν την εργατική τάξη και τους συνεπείς μαρξιστές σ' όλο τον κόσμο να ενσκήπτουν ακόμα περισσότερο πάνω στην κοσμοθεωρία του επαναστατικού μαρξισμού, να επεξεργάζονται κριτικά τις ήδη ανακαλυμμένες αλήθειες του, να τις εμπλουτίζουν δημιουργικά, να τις κοινωνικοποιούν, να τις καθιστούν πράξη, στοιχείο συντονισμού και επαναστατικής καθοδήγησης και δράσης.

Να γιατί το ΑΚΕΠ έχει την πεποίθηση πως η κατάρρευση των καθεστώτων που ονομάστηκαν "σοσιαλιστικά", όχι μόνο δεν αποτελεί οπισθοδρόμηση, πλήγμα στην ιστορική εξέλιξη, στον επιστημονικό σοσιαλισμό, στο κόμμα της εργατικής τάξης, αλλά, αντίθετα, αποτελεί πλήγμα ενάντια στη σύγχυση που είχαν προκαλέσει στην εργατική τάξη και στους λαούς όλου του κόσμου τα αντιδραστικά, εκμεταλλευτικά, καπιταλιστικά καθεστώτα των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης.

Να γιατί το ΑΚΕΠ δεν πείθεται από την συκοφαντική δυσφήμιση ενάντια στον επιστημονικό σοσιαλισμό και επιμένει πως η ανακαλυμμένη αλήθεια για την αναγκαιότητα ύπαρξης του κόμματος της εργατικής τάξης και τη βασική αρχή συγκρότησης και λειτουργίας του, τον πολιτικό δημοκρατισμό, είναι πολύ πιο σπουδαία, πρωτότυπη και επίκαιρη από τις προτάσεις διαφόρων διανοούμενων της Αριστεράς για το κόμμα και τον τρόπο οργάνωσής του.

Να γιατί το ΑΚΕΠ πιστεύει πως μόνο όταν ένα κόμμα της εργατικής τάξης είναι συγκροτημένο σύμφωνα με τις αρχές του επιστημονικού σοσιαλισμού μπορεί να οδηγήσει σε ενότητα και συνοχή την ατομική συνείδηση των μελών του και πολύ περισσότερο να διευκολύνει να εκφράσει πολιτικο-ιδεολογικά τη συνολική συνείδηση της τάξης, να συντονίσει τον πολιτικό, ιδεολογικό και οικονομικό αγώνα της τάξης και να την καταστήσει από τάξη "καθ' εαυτό" σε τάξη "δι' εαυτόν".

Ο αυθόρμητος και ο συνειδητός αγώνας της εργατικής τάξης

Η κυριαρχία του καπιταλισμού (σύστημα της μισθωτής εργασίας) δημιούργησε στους μισθοσυντήρητους του χεριού και του πνεύματος κοινή θέση και κοινά συμφέροντα. Και τούτο διότι το κεφάλαιο, σαν ολότητα και αφαίρεση, στο προτσές της αξιοποίησής του, αντιμετωπίζει την εργασία σαν ολότητα και αφαίρεση, σαν μισθωτή εργασία. Έτσι, οι μισθοσυντήρητοι του χεριού και του πνεύματος αποτελούν μια τάξη που στέκεται αντίκρυ στο κεφάλαιο και αγωνίζεται αδιάλειπτα, πότε αυθόρμητα και πότε συνειδητά, ενάντια στην κυριαρχία του.

Ο αυθόρμητος αγώνας των μισθοσυντήρητων ενάντια στο κεφάλαιο και την αστική τάξη διεξάγεται κυρίως από τις συνδικαλιστικές οργανώσεις της τάξης, είναι αγώνας που καθορίζεται από τα αντικειμενικά προτσές της οικονομικής κίνησης, στηρίζεται στο νόμο της αξίας, είναι αγώνας απαραίτητος μεν, αλλά μέσα στα πλαίσια του καπιταλισμού (σύστημα της μισθωτής εργασίας), μέσα στα πλαίσια της τάξης "καθ' εαυτό", ακόμα και όταν ξεπερνάει τη συντεχνιακή συγκρότηση που αναλογεί στην ιδιαίτερη μορφή αξιοποίησης του κεφάλαιου και γενικεύεται σε αγώνα ομοσπονδιών, συνομοσπονδιών σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Δηλαδή, ο συνδικαλιστικός αγώνας για το μεροκάματο, τη μείωση των ωρών εργασίας, τη βελτίωση των συνθηκών δουλειάς κλπ., ο τόσο απαραίτητος αγώνας για τη συνοχή και μη λουμπενοποίηση των μισθοσυντήρητων, υπολείπεται κατά πολύ από τον πολιτικό αγώνα, που στοχεύει στην κατάληψη της πολιτικής εξουσίας, την κατάργηση του συστήματος της μισθωτής εργασίας και την οικονομική χειραφέτηση της εργατικής τάξης. Ο Φρ. Ένγκελς για το ίδιο θέμα αναφέρει: "Αν θεωρήσουμε σαν εργατικό κόμμα τα συνδικάτα και τις απεργιακές ενώσεις που αγωνίζονται αποκλειστικά, όπως τα αγγλικά συνδικάτα, για ένα μεγάλο μισθό και μια μείωση του χρόνου εργασίας, μα όμως γράφουν στα παλιά τους τα παπούτσια το κίνημα, τότε φτιάχνουμε ένα κόμμα για τη διατήρηση της μισθωτής εργασίας και όχι για την κατάργησή της".

Επίσης, οι μισθοσυντήρητοι, για να αντιμετωπίσουν τις κοινωνικές συνέπειες του καπιταλισμού (σύστημα της μισθωτής εργασίας), εκτός από τα συνδικάτα έχουν συγκροτήσει μια σειρά οργανώσεις: νεολαιίστικες, γυναικείες, οικολογικές κλπ. Όλες αυτές οι οργανώσεις προωθούν μέσα από διάφορες μορφές πάλης τις ιδιαιτερότητες κύρια της συγκρότησής τους.

Παλεύουν ενάντια στις επιμέρους αρνητικές συνέπειες του καπιταλισμού (σύστημα της μισθωτής εργασίας) και όχι ενάντια στις αιτίες που τις δημιουργούν. Γι' αυτό οι επιμέρους αρνητικές συνέπειες δεν μπορούν να ξεπεραστούν αν ο αγώνας των οργανώσεων αυτών και των επιμέρους κινημάτων δεν συνδεθεί με ένα ευρύτερο αγώνα ενάντια στις αιτίες που γεννούν αυτές τις αρνητικές συνέπειες, με ένα αγώνα για την επίτευξη του τελικού σκοπού, της χειραφέτησης της εργατικής τάξης από τα δεσμά του κεφάλαιου. Οι παραπάνω οργανώσεις από τον χαρακτήρα τους, τη σύνθεσή τους, το θεωρητικό και πολιτικό τους επίπεδο, την αναπόφευκτη στενότητά τους κλπ., δεν είναι σε θέση να μπουν επικεφαλής ενός τέτοιου αγώνα.

 

(Βλέπε Σχόλιο 2)

Το κόμμα ανώτερη μορφή οργάνωσης της τάξης

Σύμφωνα με τις αρχές του επιστημονικού σοσιαλισμού, το κόμμα της εργατικής τάξης είναι το πιο πρωτοπόρο και συνειδητό τμήμα της εργατικής τάξης, η ανώτερη μορφή οργάνωσής της. Η εργατική τάξη από την άποψη της κοινωνικής της θέσης είναι ομοιογενής. Από την άποψη όμως της σύνθεσής της, του επιπέδου της ταξικής συνειδητότητας, της πολιτικής ωριμότητας και δραστηριότητας, της πολιτικής ανάπτυξης κλπ., είναι ανομοιογενής. Η διαφορά ανάμεσα στην πρωτοπορία και όλη την υπόλοιπη μάζα της εργατικής τάξης είναι αναπόφευκτη. Η πρωτοπορία αποδεχόμενη την αυθεντία του διαλεκτικού υλισμού, του ιστορικού υλισμού, της μαρξιστικής Πολιτικής Οικονομίας και του επιστημονικού σοσιαλισμού, είναι σε θέση να διεξάγει τον πολιτικό και ιδεολογικό αγώνα και να βοηθήσει την εργατική τάξη να αποκτήσει συνείδηση, δηλαδή να κατανοήσει τη σχέση της με την αστική τάξη, τα πολιτικά της κόμματα και το κράτος της.

Ο Β.Ι. Λένιν αναφερόμενος στην οργάνωση έλεγε: "Η λέξη "οργάνωση" χρησιμοποιείται συνήθως με δυο έννοιες, με την πλατιά και με τη στενή έννοια. Με τη στενή της έννοια σημαίνει ένα χωριστό πυρήνα μιας, έστω και στο ελάχιστο, διαμορφωμένης ανθρώπινης κοινότητας. Με την πλατιά της έννοια σημαίνει άθροισμα τέτοιων πυρήνων, ενωμένων σε ένα σύνολο. Λόγου χάρη, ο στρατός, ο στόλος, το κράτος αποτελούν ταυτόχρονα και άθροισμα οργανώσεων (με τη στενή έννοια της λέξης) και ποικιλίες της κοινωνικής οργάνωσης (με την πλατιά έννοια της λέξης). Η διεύθυνση παιδείας είναι οργάνωση (με την πλατιά έννοια της λέξης) και αποτελείται από μια σειρά οργανώσεις (με τη στενή έννοια της λέξης). Κατά τον ίδιο τρόπο και το κόμμα είναι οργάνωση, πρέπει να είναι οργάνωση (με την πλατιά έννοια της λέξης), ταυτόχρονα, το κόμμα πρέπει να αποτελείται από ολόκληρη σειρά διαφόρων οργανώσεων (με τη στενή έννοια της λέξης)".

Το κόμμα της εργατικής τάξης, που είναι οργάνωση με την πλατιά έννοια της λέξης, μπορεί να διεξάγει αποτελεσματικά τον πολιτικό αγώνα της τάξης μόνο όταν έχει συγκροτηθεί και λειτουργεί με την αρχή του πολιτικού δημοκρατισμού. (Βλέπε Σχόλιο 3)

Ο Αντ. Γκράμσι πάνω στο ζήτημα του πολιτικού δημοκρατισμού (δημοκρ. συγκεντρ.) αναφέρει: "...είναι μια επιτελικότητα (ένας συγκεντρ.) σε κίνηση, δηλαδή μια αδιάκοπη προσαρμογή της οργάνωσης στην πραγματική κίνηση, ένας συγκερασμός των παρακινήσεων από τα κάτω με την εντολή από τα πάνω, μια αδιάκοπη καταχώρηση των στοιχείων που βλασταίνουν μέσα από το βάθος της μάζας, μέσα στο στέρεο πλαίσιο του μηχανισμού της διεύθυνσης που εξασφαλίζει τη συνέχεια και την κανονική συσσώρευση των εμπειριών, είναι "οργανικός", γιατί παίρνει υπ' όψιν του την κίνηση που είναι ο οργανικός τρόπος που φανερώνεται η ιστορική πραγματικότητα και δεν αποστεώνεται μηχανικά μέσα στην γραφειοκρατία και, ταυτόχρονα, παίρνει υπ' όψιν του αυτό που είναι σχετικά σταθερό και μόνιμο, ή τουλάχιστον κινείται προς μια κατεύθυνση που εύκολα μπορείς να προβλέψεις κλπ... Στα κόμματα που εκπροσωπούν ομάδες κοινωνικά υποτελείς, το στοιχείο της σταθερότητας είναι αναγκαίο για να εξασφαλίσει την ηγεμονία όχι σε προνομιούχες ομάδες αλλά στα προοδευτικά στοιχεία, που είναι με οργανικό τρόπο προοδευτικά σε σύγκριση με άλλες δυνάμεις συγγενικές και συμμαχικές, αλλά μικτές και ταλαντευόμενες".

Στον πολιτικό δημοκρατισμό, η δημοκρατία εκφράζεται:

α) στην εκλογή όλων των καθοδηγητικών οργάνων από κάτω μέχρι επάνω

β) στη συλλογικότητα της δράσης και τη συλλογικότητα της καθοδήγησης

γ) στην εκπροσώπηση των κομματικών οργανώσεων στις Συνδιασκέψεις και τα Συνέδρια ανάλογα με τον αριθμό των μελών τους. Η εκπροσώπηση είναι εκπροσώπηση απόψεων. Κάθε άποψη εκπροσωπείται ανεξάρτητα από το αν συγκεντρώνει την απαραίτητη αριθμητική υποστήριξη μελών και ψηφίζει στη βάση του αριθμού των μελών που την υποστηρίζουν. Οι αντιπρόσωποι των οργανώσεων μεταφέρουν σε Συνδιασκέψεις, Συνέδρια κλπ. τις απόψεις και αποφάσεις εκείνων που τους εξέλεξαν και μόνον αυτές.

δ) στην περιοδική λογοδοσία των κομματικών οργάνων εμπρός στις οργανώσεις που τα εξέλεξαν, στην κριτική και αυτοκριτική

ε) στην υποταγή της μειοψηφίας στη θέληση της πλειοψηφίας

στ) στα ίσα δικαιώματα του κάθε μέλους του κόμματος

ζ) στην ύπαρξη ενιαίου καθοδηγητικού κέντρου

η) στη συνειδητή πειθαρχία

θ) στην υποχρεωτική εφαρμογή των αποφάσεων των ανώτερων οργάνων από τα κατώτερα

ι) στις υποχρεώσεις των μελών του κόμματος.

Η έννοια της πρωτοπορίας

Ένα θέμα σαν και αυτό που πραγματευόμαστε προφανώς είναι αδύνατο να εξαντληθεί μέσα στον περιορισμένο χώρο ενός σχολίου. Θα ήταν όμως παράλειψη αν δεν διευκρινίσουμε πως όταν ο επιστημονικός σοσιαλισμός αναφέρεται στην έννοια της πρωτοπορίας στην ιστορική της πλευρά, πχ όταν αναφέρεται στην πρωτοπόρα κοινωνική τάξη ή όταν αναφέρεται στο κόμμα σαν πρωτοπόρο τμήμα της, δεν αντιμετωπίζει τις πρωτοπορίες σαν αποτέλεσμα κάποιας αιώνιας διαίρεσης του ανθρώπινου είδους σε κυβερνήτες και κυβερνόμενους, διευθυντές και διευθυνόμενους. Αυτή την αντίληψη την υιοθετούν οι ιδεολογικοί και πολιτικοί εκπρόσωποι της κυρίαρχης τάξης. Ο επιστημονικός σοσιαλισμός θέτει το ερώτημα: θέλουμε να υπάρχουν πάντοτε κυβερνήτες και κυβερνόμενοι ή να θέλουμε να δημιουργήσουμε τους όρους ώστε η διαίρεση αυτή να εξαφανιστεί; Ο επιστημονικός σοσιαλισμός θεωρεί σημερινή κοινωνική και ιστορική πρωτοπορία, όχι τους κυρίαρχους, την αστική τάξη, αλλά τους κυριαρχούμενους, την εργατική τάξη, που από τη θέση της στον κοινωνικό καταμερισμό της εργασίας είναι η μόνη τάξη που έχει τη δυνατότητα να καταργήσει κάθε διάκριση, κάθε εκμετάλλευση, κάθε ταξικό διαχωρισμό.

 

Σχόλιο 5:

(του Αντ. Π. Χάλαρη)

 

Ηγεμονική δύναμη είναι η αναγκαία υποκειμενική συνθήκη, το αναγκαίο διαλεκτικό μέτρο (ποιοτικό ποσόν) για τη σύσταση του επαναστατικού κόμματος.

 

Ηγεμονική δύναμη ή συλλογικός διανοούμενος ονομάζεται το πολιτικό υποκείμενο όταν επαληθεύεται στο εσωτερικό του μια ιεράρχηση κύρους και διανοητικής ικανότητας, που μπορεί να αποκορυφωθεί μόνον εάν μπορεί να αναβιώσει συγκεκριμένα τις απαιτήσεις ενός ταξικά διαρθρωμένου λαού, και συνεπώς να πετύχει να επεξεργαστεί μορφικά το συλλογικό πιστεύω κατά τον πιο συναφή τρόπο και κατάλληλο για τους τρόπους σκέψης των κοινωνικών ομάδων και κατηγοριών του πληθυσμού που εκπροσωπεί. Η συνειδητοποίηση της αναγκαιότητας συμμετοχής κοινωνικών ομάδων και ατόμων σε μία επαναστατική ηγεμονική δύναμη (δηλαδή πολιτική συνείδηση) είναι η πρώτη φάση για μία ανώτερη και προοδευτική αυτοσυνείδηση, όπου θεωρία και πρακτική τελικά ενοποιούνται (Γκράμσι).

Η ύπαρξη ηγεμονικής πολιτικής δύναμης ικανής να ασκεί επαναστατική πολιτική, που είναι η αναγκαία συνθήκη για να συγκροτηθεί κίνημα με ποιοτικά χαρακτηριστικά ικανά να υλοποιήσουν το σημερινό σκοπό του αγώνα, είναι ο στρατηγικός σκοπός του ΑΚΕΠ.

Ο σημερινός σκοπός του αγώνα και ο στρατηγικός σκοπός του ΑΚΕΠ βρίσκονται σε αδιαχώριστη διαλεκτική ενότητα και καθορίζουν κάθε τακτική πολιτική ενέργεια του κόμματος.

Η πολιτική διαδικασία-προτσές για τη δημιουργία του ριζοσπαστικού κινήματος εξουσίας συγκροτεί την ηγεμονική πολιτική δύναμη και την καθιστά ικανή να ασκεί επαναστατική πολιτική.